Idea Inicjatywy Vanguard „New Growth Through Smart Specialisation” (Awangardowa inicjatywa na rzecz nowego wzrostu gospodarczego dzięki inteligentnej specjalizacji) jest polityczną inicjatywą przywódców wysoko rozwiniętych regionów Unii Europejskiej, które chcą nadawać ton, wyznaczać kierunki rozwoju i wzrostu gospodarczego UE – a wszystko dzięki zastosowaniu strategii inteligentnej specjalizacji. Regiony skupione w Inicjatywie Vanguard uznały bowiem inteligentną specjalizację nie tylko za uwarunkowanie ex-ante europejskiej polityki spójności, ale także za wiodącą zasadę własnych polityk, dotyczących innowacji i przemysłu.
Inicjatywa Vanguard zrodziła się podczas konferencji wysokiego szczebla "Regions as motors of new growth through smart specialisation–matching strategies for common goals" (Regiony jako motory nowego wzrostu gospodarczego dzięki strategiom inteligentnych specjalizacji dla wspólnych celów) zorganizowanej w Brukseli w październiku ub.r. Zgodnie z przyjętą wówczas deklaracją partnerzy Vanguard Initiative for New Growth through Smart Specialisation opowiedzieli się za pełniejszym wykorzystaniem i upowszechnieniem zasad inteligentnej specjalizacji w celu wzmocnienia konkurencyjności Unii Europejskiej, a także zapewnienia jej przyszłego rozwoju.
Przygotowania do marcowego szczytu Rady Europejskiej, poświęconego europejskiej polityce przemysłowej, stały się okazją do podkreślenia istotnej roli regionów oraz oddolnego partnerstwa w zakresie inteligentnej specjalizacji międzyregionalnej na rzecz wzrostu przemysłowego. Dlatego liderzy regionów Vanguard Initiative zdecydowali się wystosować w tej sprawie list intencyjny do Przewodniczącego Rady Europejskiej.
Celem spotkania partnerów Inicjatywy Vanguard z przedstawicielami KE było omówienie możliwości wykorzystania platformy inteligentnej specjalizacji S3 (wzmiankowanej w Komunikacie KE z dnia 22 stycznia 2014), a także metod tworzenia i wspierania pionierskich rynków europejskich oraz światowej klasy klastrów, które docelowo, dzięki międzyregionalnej współpracy i wymianie doświadczeń, powinny stać się konkurencyjne na arenie światowej. Uczestnicy spotkania na wysokim szczeblu rozmawiali także na temat dostosowania międzyregionalnych i europejskich instrumentów, wspierających oddolne inicjatywy klastrowe w 6 zidentyfikowanych przez KE w 2012 r. priorytetowych dziedzinach, nakierowanych na odrodzenie przemysłu w Europie.
Dzięki zabiegom Przedstawicielstwa Małopolski w Brukseli, Małopolska znalazła się wśród 10 założycieli Inicjatywy, obok Kraju Basków, Flandrii, Lombardii, Nadrenii Północnej Westfalii, Szkocji, Skanii, Południo-Wschodniej Holandii, Tampere i Walonii. Na przełomie roku do Vanguard Initiative dołączyły nowe regiony: Rhône-Alpes, Górna-Austria, Norte, Badenia-Wirtembergia, Asturia, a kolejne są w trakcie przystąpienia.
Do Inicjatywy Vanguard mogą dołączyć wszystkie regiony, które dążą do skuteczniejszego wielopoziomowego zarządzania polityką przemysłową, dzięki współpracy z Komisją Europejską i dawaniu przykładu swoją międzyregionalną czy transgraniczną współpracą. Małopolska już dała taki przykład zapraszając do Vanguard Initiative województwo Śląskie, z którym opracowała Strategię Rozwoju Polski Południowej.
Więcej na ten temat w 2. Broszurze Inicjatywy Vanguard
